Logos Women op Perfomedia 2011 (Ponte Nossa, Italië)

Een terugblik, door Helen White

Op een parking staat een man in een plastic zak te spartelen; hij tekent er hamer en sikkel-symbolen op, schildert de binnenkant rood en hangt het dan op een waslijn naast een andere plastic zak, die is witgeschilderd met kruistekens. Groen met anti-atoomkrachttekens volgt. Achter hem marcheert een regiment Alpinisti (veteranen van een bergregiment) met Italiaanse vlaggen en een groot kruisbeeld. Iedereen applaudiseert voor de Alpinisti maar wat later ook voor de performer.

In Ponte Nossa bij Bergamo zijn er namelijk twee festivals aan de gang: Perfomedia waarvoor de Logos Vrouwen uitgenodigd zijn en de vijfhonderdste verjaardag van een mirakuleuze gebeurtenis in de kerk. Na enkele misverstanden in ons gebrekkig Italiaans vernemen we dat het standbeeld van Maria toch niet vijftig jaar terug mirakuleus in een Fiat Cinquecento is gaan rondrijden, maar gewoon zoals alle mirakuleuze standbeelden van 500 jaar terug ineens tranen over haar wangen liet rollen. Sjiepemoaele, zegt Moniek; in het Gents gaat de uitleg wat vlotter.

In het dal gaat Perfomedia verder. Ons eerste optreden is in een magazijn aan de rivier; geen verlaten pand, maar deel van een werkzame fabriek. Ponte Nossa is weliswaar omringd door adembenemend mooie bergen, maar is al sinds de Middeleeuwen een industrieel centrum. Ik had dolgraag een site-specific werk voor de fabriek gemaakt, iets met al die grote kartonnen dozen en ladders, maar daar was geen tijd voor en 'gewoon' optreden was ook wel leuk.

Iedereen mocht hoe dan ook een plek uitkiezen en er gaan performances door in hoekjes tussen de dozen, op een soort mezzanine en op de twee kanten van een glaswand. Dat laatste is een performance met lippenstift door een Spaanse kunstenares; het valt me op dat ook zij schmink gebruikt om over geweld bezig te zijn, en ik ben even blij dat ik deze keer mijn eigen lippenstift-gedicht toch niet breng. Naast werk van François Dufrêne, Jelle Meander en Moniek brengen wij een nieuw stuk van Françoise, Picobello, waarbij Moniek en ik Françoise met roze lint mogen inpakken. Bij de eigenaar van de fabriek valt het alvast heel erg in de smaak en belooft hij ons dat we volgende keer bij hem mogen slapen. Waarvoor, eh, grazie mille, signore.

's Nachts van op mijn balkon zie ik Onze Lieve Sjiepemoaele licht uitstralen vanaf de bergtop met een lichtgevende '500' onder haar, maar dat is geen mirakel. Klokslag middernacht dooft ze uit en ergens in de loop van het weekend leer ik het Italiaans voor tijdsschakelaar. De volgende dag gaan de performances in open lucht door op een pleintje in het dorp. Nadat de grote fanfare van de Alpinisti is gepasseerd natuurlijk. Analía -de kunstenares met de lippenstift- bindt zichzelf in met lint in de kleur van de Spaanse vlag en een Italiaans dichter leest voor in het lokale dialekt. Bij de Teufelsfalle van Jandl krijgen de Logos Vrouwen wat konkurrentie van de kerkklokken en worden we even onhoorbaar, maar na een paar forse noten van Françoise houdt de kerk het wel voor bekeken.

Foto: Aron Swierkiewicz

Als afsluiter mag iedereen, performers en publiek, meedoen aan 'Le Grandi Buglie': een Italiaanse kunstenaar geeft iedereen een Pinocchio-feestneus en nodigt ons uit om leugens uit de pers op een groot bord te schrijven.

Il governo lavora per noi. Los políticos son honestos. Berlusconi krijgt natuurlijk een ereplaats. Als leugenaars verkleed en met een grote markeerstift in de hand komt iedereen ineens tot leven en gaat dansen op het pleintje. Achteraf is er tijd voor een kijkje in de kerk, waar een opgezette krokodil aan het dak hangt. Hij is helemaal van Afrika naar hier gezwommen, legt onze begeleidster Daniela uit, en voedde zich met het vlees van maagden. Tot hij in Ponte Nossa aankwam, waar hij de hongerdood stierf. In de namiddag bezoeken we ook de middeleeuwse smederij aan de rand van het dorp. Ineens beseft Moniek dat ze in 1990 samen met Godfried juist daar had opgetreden.

Onze laatste avond in Italië brengen we dan bij organisatoren Emilio en Franca door, kijkend naar opnames van het Logos Duo op Perfomedia 1990. Met een beetje geluk duurt het deze keer geen 21 jaar voordat we nog eens terug kunnen gaan.