Koncertberichten

Freelancer en audio artist Fabrizio Rota studeerde muzikologie aan de universiteit van Siena en filmmuziek aan het konservatorium van Amsterdam. Nadien keerde hij terug zuidwaarts om zich in Ferrara in elektroakoestische muziek te specialiseren bij onder meer Agostino Di Scipio en Annette Vande Gorne. Niet zo lang geleden - we spreken over de periode 2007-09 - belandde hij in Brussel, waar hij als joernalist/onderzoeker aan de slag ging voor Musiques & Recherches en Les Cahiers de l'ACME. In diezelfde periode leverde hij als sound designer talrijke bijdragen aan dans-, teater- en filmvoorstellingen (onder meer voor Collectif Inaudible, De Pianofabriek en Centre Culturel Jacques Franck).

Rota's denken over het fenomeen klank is behoorlijk filosofisch van aard; alles draait bij hem om 'communication through a vibrational process ...' Net als in de klassieke kommunikatievormen is er sprake van nemen (recording, geluiden wegjatten op de harde schijf, ...) en geven (masteren en presenteren), waarbij de klankfragmenten in een nieuwe kontekst worden geplaatst. En dat doet hij met een bloemlezing uit zijn geluidenjacht die plaatsvond in Bussana Vecchia en Cesana Torinese.

Bussana Vecchia is een klein dorp aan de Ligurische kust dat aan het eind van de 19de eeuw werd verwoest door een aardbeving. Het oord werd nagenoeg volledig manueel heropgebouwd door de lokale bevolking (er was nog geen Silvio Berlusconi om hen ter plekke te komen stangen) en evolueerde in een mum van tijd tot een toevluchtsoord voor allerlei artiesten die de wederopbouw hielpen bespoedigen. Deze spontane solidariteit tussen de oorspronkelijke dorpsbewoners en de invasie der artiesten mondde uit in een soort kommune avant la lettre, ruim een halve eeuw vooraleer er van flower power sprake was. Tot op de dag van vandaag is de ongedwongen, hippe sfeer een wezenskenmerk van Bussana Vecchia. Het is het dan ook niet verwonderlijk dat iemand als Rota geïnteresseerd raakte om al wandelend door het labirint van aarsnauwe, half of gedeeltelijk gerestaureerde straatjes de couleur locale te gaan registreren.

In Cesana, Rota's huidige woonplaats, heeft hij in 2010 dan weer een heus architekturaal opnameplan uitgedokterd. Cesana wordt gecentraliseerd door een grote berg met helemaal on top een klein dorpsplein. Gedurende 48 uur nam Rota daar alle mogelijke geluiden op (gaande van sprinkhanen, kabbelend water, getater van toeristen tot en met monnikengezang, etc.), waarbij hij de mikrofoon elke twee uur een beetje verplaatste op een denkbeeldige cirkel met 24 verschillende opnamepunten. Op die manier volgde hij met zijn apparatuur de loop van de maanstanden tijdens de zonnewende van 21 juni.

Konceptuele esoterie of gewoon iemand die inventief met zijn field recordings omspringt? Aan u als luisteraar om het te komen beoordelen in Fuori Luogo, een tweedelige voorstelling waarop heden en verleden - als één grote klanksandwich - aaneengemixt worden.

Het kernwoord voor deze maand is 'kleur', en daarmee kunnen we alle kanten uit. Niet in het minst met het timbralistische aspekt van ons robotorkest (deskundig geprogrammeerde klanken die niet van deze wereld zijn, bvb.).
Maar ook het oog wil wat... Omdat we die avond toch aan de drempel van de herfst staan, wanneer alles verkleurt tot de tinten (donker)grijs, deprimerend bruin en dies meer, laten we met <M&M> Colours graag nog een laatste kleurenoffensief op u los.

Er zal in deze editie extra aandacht zijn voor de facetten van licht en kleur in onze zaal, vooral dan door hetgeen we kunnen aanvangen met het '<M&M> Lichtorgel', een soort nevenorkest dat samengesteld is uit alle lampjes, spots, LED's en zwaailichten waar het gros van de robots mee is uitgerust. Die zijn stuk voor stuk programmeerbaar, knipperen sinkroon aan het ritme van de muziek en doen het machineorkest in onwereldse sferen baden.

De vaste Logos-crew, als steeds at your service, bestaat uit Moniek Darge, Dominica Eyckmans, Barbara Buchowiec, Kristof Lauwers, Sebastian Bradt, Xavier Verhelst, Zam Ebale en Helen White olv. Godfried-Willem Raes.

Robin Hayward betekent voor de tuba zo'n beetje wat Daniel Kientzy voor de saxofoon betekent: er is sprake van een tijdperk voor en één na de doortocht van de desbetreffende virtuoos. Die virtuoos raakt op zeker ogenblik gefascineerd door de mogelijkheden die extended techniques te bieden hebben en gaat zich net daarin vervolmaken. Robin Hayward is zo iemand. Geboren in Brighton in 1969, studeerde hij klassieke tuba en kompositie aan het Royal Northern College of Music en aan de universiteit van Manchester. Zijn vroegste engagement in hedendaags klassieke muziek werd aangewakkerd in 1989, toen hij in Darmstadt zomerkursussen volgde bij Giancarlo Schiaffini en Luigi Nono en aldaar Nono's Post-praeludium per Donau voor tuba en liveelectronics uitvoerde.
In 1993 raakte hij via workshops bij Barry Guy binnengeloodst in the London Jazz Composers' Orchestra en kwam hij in kontakt met leidinggevende figuren in de improvisatiescène aldaar, zoals Anthony Braxton en diens Creative Jazz Orchestra. In 1996 kreeg hij een opdracht van The London Musicians Collective, om Sink te komponeren, een stuk waarmee hij het publiek de mogelijkheden van de gedemonteerde tuba voorschotelde.
Vooral het spel met uitschroefbare ventielen inspireert Hayward. Niet alleen om de mikrotonale inflekties die je ermee kan bereiken, maar evengoed om het schemergebied tussen toon en ruis te verkennen. Een stuk dat voor het eerst uitgebreid gebruik maakt van deze techniek, was zijn in 1997 in opdracht van Melvyn Poore's English Tuba Consort geschreven Vier Tuben Rauschen. Hierin werd het publiek tevens gekonfronteerd met vier tubisten die hun instrument horizontaal op de schoot laten rusten, met de paviljoenen frontaal naar de zaal gericht. We zeiden het al: wat Hayward doet, doet hij letterlijk in your face.

Hayward woont sedert 1998 in Berlijn. Hij is tevens komponist en hanteert, als het neerkomt op het schrijven voor andere instrumenten, een experimentele, medium-specifieke approach. Zijn onderzoek dienaangaande wordt gedokumenteerd op onder meer de CD's Valve Division en States of Rushing. De man is al die tijd werkzaam bij verscheidene muziekgroepen zoals het instrumentaal septet Phosphor, Kammerensemble Neue Musik Berlin en experimentele formaties zoals Das Kreisen (met oude Logosbekenden Burkhard Beins en Annette Krebs), trio RAR (in 1997 opgericht met Axel Dörner en Radu Malfatti) en Roananax (met Andrea Neumann en Ignaz Schick). Hun speelstijl krijgt - geheel in het kielzog van het Berlijns Reduktionisme, zoals dat sedert 2000 opgang maakt - stilaan een welomlijnde estetiek: veel stiltes, gereduceerde dynamieken, langzame en toch spaarzame spanningsbogen en vooral veel oog voor detail. Inmiddels hoort men ook in de USA over 's mans reputatie en besluiten Alvin Lucier en Christian Wolff om speciaal voor hem nieuw werk te kreëren.

In 2005 stampt hij Zinc & Copper Works uit de grond, een onderzoeksteam voor research naar eigentijdse koperblaasinstrumenten, speeltechnieken en het repertoire dienaangaande. Vier jaar later geeft hij de firma B&S opdracht om een mikrotonale tuba te ontwerpen. Sinkroon hieraan vangt hij aan de Technische Universität in Berlijn een doktoraat aan over de akoestische mogelijkheden van dit instrument. Deze mikrotonale tuba (zoals u hem op dit koncert uitgebreid zal gedemonstreerd zien) beslaat de volledige 24- toonsreeks en dat liefst over een tessituur van vijf oktaven. Het ventielwerk is demontabel en inwisselbaar voor een normale standaard ventielset waar ook de doorsnee speler mee uit de voeten kan. Maar dit terzijde. Hayward is gelukkig allesbehalve een doorsnee speler, en daarom wordt ook dit koncert iets bijzonders.

www.robinhayward.de