Koncertberichten<M&M> Ancient music on futuristic robotsdinsdag 10 juli, 19uPacifikatiezaal van het Stadhuis van Gent, Botermarkt 1, 9000 Gent Programma:
Voor de jaarlijkse akademische zitting naar aanleiding van het Feest van de Vlaamse Gemeenschap doet de Stad Gent een beroep op het Logos <M&M> robotorkest. Dat vervult ons zowel met enige blijdschap als fierheid. Aansluitend bij de tematiek van de zitting brengen we een repertoire dat vooral put uit de renaissance. Vanzelfsprekend houdt de vertaling van zulk oud repertoire naar een uitermate aktueel orkest, bestaande uit robots gebouwd en ontworpen door Godfried-Willem Raes, een aktualisering van dit erfgoed in. Deze taak hebben we in de ervaren handen gegeven van Xavier Verhelst, die op uiterst respektvolle wijze alle orkestraties heeft uitgewerkt. Het robotorkest wordt voor deze gelegenheid versterkt met enkele vooraanstaande specialisten uit de wereld van de oude muziek: Marcel Ketels (blokfluiten) en Ludwig Van Gijsegem (tenor). Het wordt een korte maar krachtige set van 30 minuten met frisse, kleurrijke en vooral meeslepende orkestraties van Greensleeves, Quis Dabit Capiti Meo Aquam en Heinrich Isaac's zangerige La Morra. Een kleine exkursie naar de hedendaagse polyfonie voegen we toe als kers op de taart.
 <M&M> NAMUDA – Black & Whitewoensdag 18 tem. vrijdag 20 juli, 20uMeerdaagse, interaktieve special voor Mens & Machine Inklusief doorlopende Audio Art tento van de Logos Women Drie voorstellingen van onze nieuwste NAMUDA-produktie, het paradepaardje van onze grensverleggende technologische en artistieke projekten. Hierbij wordt het volledige robotorkest, bestaande uit 50 geautomatiseerde akoestische instrumenten, volledig bestuurd vanuit de door ons ontwikkelde technologie voor gesture recognition. De dansers worden uitvoerende musici terwijl anderzijds een nieuwe danstaal wordt ontwikkeld, waarin de vorm van het expressieve gebaar centraal komt te staan. De naaktheid vormt in deze voorstelling niet de fokus noch het onderwerp, maar is een vereiste voor de werking van de gebruikte interaktieve technologie. Laat u een uur lang betoveren door deze unieke versmelting van menselijke expressie met mechanische precisie en volgzaamheid eigen aan de robots.  Woensdag 18 juli, Donderdag 19 juli, Vrijdag 20 juli, telkens vanaf 19u00: - Laura Maes: Oorwonde - Moniek Darge: Muziekdozen - Helen White: Anchorite Het zijn interaktieve installatieprojekten waarbij de kunstenaars zelf aanwezig zijn. Aangezien het Oorwonde-projekt van Laura Maes slechts door 1 persoon tegelijkertijd kan ervaren worden, raden we belangstellenden daarvoor aan een plaatsje te reserveren.
 Helen White - Laura Maes - Moniek Darge Morton Feldman-koncertdonderdag 9 augustus 2012 om 20uMorton Feldman, Patterns in a Chromatic Field (1981) De wereld van de muzikale verstilling is wellicht in geen periode van het jaar zo op zijn plaats dan in de koncert- en muziekarme augustusmaand. Daarom haalden we het Australische nieuwe muziek-duo Golden Fur (Judith Hamann, cello en James Rushford, piano) helemaal van de andere kant van de planeet hierheen. Ze presenteren een unieke en slechts heel zelden te horen vertolking van Morton Feldman's baanbrekende, 80 minuten durende opus Patterns in a Chromatic Field. Niet te missen voor al wie van een bijzondere, spannende en toch ook wat eksklusieve koncertervaring houdt. En dat, op de plaats die voor zulk gebeuren als geen ander ideaal is geschikt: de Logos Tetraeder. Golden Fur (www.goldenfur.com.au) legt zich voornamelijk toe op minder bekend, hedendaags klassiek repertoire. Ze speelden Australische kreaties van Helmut Lachenmann, Sofia Gubaidulina, Robert Ashley, Jaap Blonk en Cat Hope en waren te gast op festivals als Melbourne International Arts Festival (2007), New Music Network (2009), Liquid Architecture (2010), Melbourne International Jazz Festival (2011) en het toonaangevende NOW NOW (2010 en 2012). 
Bij het voorbereiden van een dergelijk grootschalig werk, waarin tijdservaring en spanningsbogen zo verdomd kruciaal zijn, gingen ze duidelijk niet over een nacht ijs. Judith Hamann liep er zelfs speciaal enkele maanden stage voor bij cellist en Feldman-expert Charles Curtis, die in illo tempore een trendsettende uitvoering van Patterns op CD zette. Maar wat is er nu zo speciaal aan dit lijvige stuk? Wel, daarvoor moet men uiteraard de output van de late Feldman kunnen kaderen. En dus hebt u een brokje muzikologie van ons te goed.
Abstrakt dus, en op een heel persoonlijke manier repetitief-minimalistisch. De noten (of beter gezegd, het spel waaraan ze zijn onderworpen) moeten voor zich spreken, easy as this. Feldman werkt met beknopt materiaal, zoals bijvoorbeeld harmonisch-melodische cellen met een beperkt aantal (chromatisch nevenliggende) noten. Die werkt hij, net als de onderlinge tijdsduren en rusten, uit in een eindeloze rist permutaties. Alles lijkt hetzelfde te klinken, maar in werkelijkheid is de materie konstant in evolutie. Naar het einde van zijn karričre toe schrijft Feldman enkele werken van een buitengewoon lange duur (Triadic Memories, Crippled Symmetry, For Samuel Beckett,...) met als koploper het String Quartet dat maar liefst 6 uur en 7 minuten duurt. Hierin zit een duidelijke parallel met het oeuvre van Mark Rothko, met wie Feldman jarenlang bevriend was en die een enorme inspiratiebron was voor het late werk van de komponist (zie Rothko Chapel). Bij Rothko vormen immense statische kleurvlakken langzaam de hoofdmoot van zijn totale output. Eenzelfde monochrome stasis treffen we ook aan in Patterns, waarin de muzikale struktuur haast als een autonome parameter op zich naar voren komt. Het vertrekpunt van Patterns is de abstraktie zelve; de komponist neemt het chromatisch totaal van noten en tekent er, filtergewijs, een streng netwerk van allerhande patronen en ontwikkelingen in uit. De partituur lijkt op het eerste zicht ongebruikelijk druk voor een late Feldman maar ondanks die ogenschijnlijke drukte, draait alles om de verstilde kommunikatie tussen de twee hoofdrolspelers in het stuk, de piano en de cello. Het werk opent met weifelende, onvoorspelbare motieven in de cellopartij. Die worden doorlopend gevarieerd en loopen, net als eindeloze DNA-strings, verder om het eigen muzikaal verhaal kost wat kost draaiende te houden. De speelwijze is strikt: steevast ppp, con sordino en senza vibrato. De piano hakt hier subtiel op in met zachte, maar dissonante klusters. Dan volgt een passage waarin de piano eterische gebroken akkoorden speelt die uitsluitend uit opeenstapelingen of omkeringen bestaan van alle dissonante intervallen: kleine sekunden, grote septiemen en tritoni. De opeenvolgende, nimmer identieke ritmische patronen roepen een hypnotiserend, Morsekode-achtig effekt op. Alsof beide instrumenten elkaars motieven pogen na te spelen, maar kwa synkroniciteit systematisch falen. Het stuk ontplooit zich verder van de ene melodische cel naar de andere. De enige regelmaat die we er in terugvinden, is die van aktie-berusting, aktie-berusting, enzovoorts. 80 Minuten mag voor de luisteraar de grens van beluisterbaarheid betekenen en voor de uitvoerders de ultieme gefokustheid, toch blijft het werk van begin tot einde moeiteloos fascineren. Dit koncert belooft een unieke luisterervaring te worden. not what I tell them. Because I owe my life to these sounds.” Morton Feldman  <M&M> Llibre Vermell de Montserratwoensdag 22 & woensdag 29 augustus, 20u Oude muziek-special met Dirk Moelants (vedel) Marcel Ketels (blokfluiten) Ludwig Van Gijsegem (zang) Xavier Verhelst (produktieleiding & arrangementen) Zo'n 50 km ten westen van Barcelona, tegen een achtergrond van een gekartelde bergketen, bevindt zich het bedevaartsoord Santa Maria de Montserrat. Tijdens de Saraceense bezetting verbleven er heremieten in de grotten en eind 9e eeuw zagen herderskinderen er verschijningen van Maria. Er werd ook een zwart houten Mariabeeld (La Moreneta) gevonden en de mirakels die er gebeurden maakten van de plaats een echte trekpleister. Vlakbij werd in 1027 een Benediktijner klooster gesticht. Gedurende de 13de en 14de eeuw groeide het uit tot een belangrijk centrum in het koninkrijk Aragón, kompleet met koorschool en - sedert 1499 - een drukkerij die beide tot op heden aktief zijn. Veel monniken waren van adellijke afkomst en/of hadden gestudeerd aan de gerenommeerde universiteiten van Parijs of Bologna.
 Het Llibre Vermell werd samengesteld in 1399 en bevat - naast 10 folio's met muziek - liturgische, informatieve en instruktieve teksten rond de Mariaverering. Gelukkig was het handschrift uitgeleend toen Napoleon in 1811 het klooster grondig verwoestte. Het kwam pas terug boven water in 1885 en werd toen ingebonden in een rode fluwelen kaft waar het zijn naam aan heeft ontleend. Blijkbaar was er een chronisch tekort aan slaapplaatsen en overnachtten pelgrims in de kerk. De liturgische ruimte veranderde daardoor in een pelgrimsherberg en dat gaf enige overlast. In het Llibre zelf staat het als volgt: "Omdat de pelgrims, terwijl zij de nachtwake doorbrengen in de kerk van de Heilige Maria van Montserrat willen zingen en dansen, en ook overdag op de straten en pleinen, en omdat het niet passend is om daar andere dan eerbare en vrome liederen te zingen, zijn hier boven en onder er enige opgeschreven. Ze moeten waardig en spaarzaam gebruikt worden om diegenen die hun gebed en vrome kontemplatie willen voortzetten, niet te storen..." Die liederen - met Catalaanse, Occitaanse en Latijnse teksten - zijn dus verzameld om de volkse liederen en dansen waarmee de pelgrims zich onledig hielden, te vervangen. Waarschijnlijk werden melodieën van bekende dansliederen voorzien van Mariale teksten. Andere liederen zijn polyfoon en zeer verfijnd, enkele zijn canons maar de meeste zijn rondedansen. Programma:  |
Deze interaktieve audio art-installatie kadert in Maes' doktoraatsprojekt 'Sounding Sound Art', een onder-zoek dat ze doet voor HoGent–School of Arts, omtrent nieuwe uitdrukkingsvormen binnen de geluidskunst. Oorwonde is gebaseerd op Bernhard Leitner's filosofie die stelt dat 'Bij het luisteren zoveel mogelijk lichaamsdelen horen betrokken te worden om een komplete luisterervaring te garanderen. Horen beperkt zich niet langer tot de oren zelf.' 
De zelfgebouwde muziekdozen van Moniek Darge zijn in feite echte geluidsdozen. Een oude lege doos die tot de verbeelding spreekt, wordt op zolder omgetoverd tot een visuele miniatuurwereld, die al gauw beroep doet op een geluid of muziekje. Dit kan het piepen zijn van een speelgoeddier of het krassen van een naald, maar evengoed een ouderwets muziekdoostrommeltje met een melodie vol heimwee naar lang vervlogen tijden.
Dit is dan weer een installatie die beeld en klank kombineert met textiel en tekstfragmenten.
Pianist, komponist en altviolist James Rushford is geboren in Melbourne en studeerde bij onder meer Anthony Pateras, Fred Frith en Donna Coleman. Opdrachten kwamen zijn richting uit van Melbourne Symphony Orchestra, Speak Percussion, ELISION (UK), Ear Massage (Nederland), Synergy, vokaal ensemble The Song Company, Ensemble Neon (Norway) en Decibel (jawel, die kennen we nog van bij ons in januari). Als performer verzorgde hij enkele belangrijke premičres van werk van Phill Niblock en Alvin Lucier.
Ook celliste Judith Hamann komt uit Melbourne. Zij spitst zich toe op alle mogelijke stijlen en genres waaronder - naast experimenteel en hedendaags klassiek werk - ook improvisatie en pop. Ze werkt voornamelijk als soliste of in kamermuziekverband bij onder meer JOLT ensemble, ELISION, Atticus String Quartet, Grand Salvo en Francis Plagne Band. Ze verzorgde reeds premičres van opdrachten van vrouwelijke komponisten als Olga Neuwirth, Natasha Anderson en Cat Hope. Samen met James Rushford doet ze momenteel een toernee doorheen Europa. In Logos verrassen ze ons met een unieke uitvoering van Morton Feldman's massieve, 80 minuten durende opus Patterns in a Chromatic Field (1981).
Morton Feldman (New York City, 12 januari 1926 - Buffalo, 3 september 1987) was een Amerikaans komponist die behoorde tot de roemruchte New Yorkse kring van radikale vernieuwers/experimenteerders als John Cage, Christian Wolff en Earle Brown. Zijn muziek is in hoge mate abstrakt en loopt in die zin parallel aan zijn grafische tegenhangers, de abstrakt expressionisten Jackson Pollock, Willem De Kooning, Philip Guston en Mark Rothko. Bij Feldman zien we een kwasi totaal negeren van enerzijds het rigide teoretische keurslijf dat de serialisten hanteerden, als anderzijds de -vaak eenzijdige- repeteerzucht van de minimalisten.
