Koncertberichten

Peter Jacquemyn, geboren in 1963 in Schaarbeek, is in grote lijnen samen te vatten als een allround artiest met een gerechtvaardigde internationale reputatie. Binnen de Logos-kontekst kennen we hem als een uitzonderlijk kontrabassist, maar daarbuiten, meerbepaald in zijn werkplek in Brakel, is hij een veelzijdig kunstenaar die skulpteert, schetst en tekent dat het een lieve lust is.

De performances die hij geeft met zijn alom geschaafde en verweerde kontrabas, zijn ronduit spektakulair te noemen. Zoals hij als beeldhouwer boomstronken te lijf gaat met bijl en kettingzaag, zo worstelt hij als kontrabassist liefdevol maar met een ongebreidelde energie met zijn instrument. Een worsteling waarin overigens alle middelen geoorloofd zijn: 2-3 strijkstokken, drankblikjes, plastic zakken, kurk, buttons, paperclips, breinaalden, gekreukt papier, dempers, noem maar op ... Eigenlijk gebruikt hij alles wat los of vast zit om snaren en klankkast mee te beroeren en doet dat steeds in de hem gekende robuuste en eksuberante stijl.

Jacquemyn weet zich moeiteloos te plaatsen tussen België's meest interessante improvisatoren. Hij begon zijn karrière bij WIM (Werkgroep Improviserende Muzici) en stimuleert sedertdien al jaren jonge muzikanten om buiten de lijnen te kleuren. De man werkt geregeld samen met het kruim van de internationale improvisatiescene: Fred Van Hove, Peter Kowald, Joëlle Léandre, Jan Pillaert (tubist met wie hij enige jaren geleden Humus (LPD 016) opnam) Tony Oxley,... Daarnaast schrikt hij er niet voor terug om de dialoog aan te gaan met een klassiek cellist (Arne Deforce), live electronics (Stefan Prins) of, zoals voor dit koncert, met stemkunstenares Maja Jantar.

Maja Jantar studeerde kunstwetenschappen in Gent en heeft op heden meer dan behoorlijk te noemen credits verworven als regisseur, performer, dichter en plastisch kunstenaar. Vanaf 1995 gaf ze geregeld performances in Gent, Antwerpen, Arnhem, Wenen en Londen; voorstellingen die gebaseerd waren op een door haar geschreven tekst en een aan de hand daarvan uitgewerkte enscènering. Zo ontstonden Da Capo (1995), Maskers Van Zwijgen (1998), Huis van de Ongeboren Dichter (2000), Medusaleum en No Detour (2002) en Tsutsu Izutsu (2003). Daarnaast kreëerde ze diverse werken als woord-kunstenaar en was ze aktief in het polypoetry-kollektief Krikri.

In die hoedanigheid regisseerde ze onder meer De Schilder en Waterman van Jelle Meander, de opera's Infinito Nero van Salvatore Sciarrino, La Corona van C.W. Gluck, Monteverdi's klassieker L'Incoronazione di Poppea en Aap verslaat de Knekelgeest van Peter Schat. Tevens werkte ze als assistente samen met Guy Joosten aan de opera Albert Herring en volgde ze workshops bij Lydia Lunch en David Moss aan het Institute for Living Voice. Als plastisch kunstenaar eksposeerde ze onder meer in Gent, Brussel en Salzburg. Twee jaar geleden bracht ze, in samenwerking met Vincent Tholomé en Sébastien Dicénaire, het beklijvende Kirkjubæjarklaustur bij Logos in première, goed voor een nominatie voor de Logos Award '09.

Foto: Marc Coene

We hebben nog eksakt twee kansen om een Bizarre Datum-koncert te organiseren, en de eerste daarvan benutten we - u raadt het - op de ELFde van de ELFde van het ELFde. Op vrijdag 11 november 2011 - een vrije dag wegens de traditionele wapenstilstand – is er een <M&M> koncert rond het tema ELF en daar kunnen we heel veel kanten mee uit. Wist u trouwens dat... het hoofdtelwoord ELF uit het Oud-germaans komt? Daar sprak men over ainalibi, wat een samentrekking is van de woorden: aina- (een) en -libi (over). Het betekent dus letterlijk: één over (de tien). Het Engelse woord voor ELF is een samenstelling van de woorden 'one' (een) en 'left' (over). 'Oneleft' veranderde gestaag in 'eleven'.

ELF is een natuurlijk geheel getal en tevens een priemgetal. Binair kunnen we het beestje spellen als 1011, oktaal luidt het 13, hexadecimaal is het B en de Romeinse cijfervariant is XI, wat ons meteen brengt bij onze automatische kwart-toonsxylofoon; het leven hangt aaneen van de verbanden.
En, ship ahoy, niet minder interessant wordt het, wanneer we u meegeven dat ELF ook wel als het dwazen- of gekkengetal gezien wordt. Dit wordt ons door de traditie overgeleverd, omdat het 1 minder is dan 12 (het getal van perfektie), want met 11 ben je dus net niet perfekt. Zo kunnen we in onze kweeste naar relevant repertoire stukken aansnijden die nét niet dodekafonisch zijn, zoals Godfried Willem Raes' El Fuga. Ook Xavier Verhelst doet met zijn funky Elf Kroketten een bijdrage, terwijl Sebastian Bradt met Måran de Zweedse mytologie in duikt. Måran ofwel De Morre is namelijk een tot spookachtige trol ontaard ELFje.

Omdat het getal dus met gekkigheid wordt geassocieerd, speelt het een belangrijke rol in karnavalstijd. Daarvan kennen we immers De Raad van Elf, die jaarlijks vergadert op 11 november om 11u11 's avonds. De karnavalskreet 'Alaaf!' zou een verbastering zijn van ELF. Tot slot wil 'op z'n elfendertigst' zeggen: nonchalant, omslachtig. Deze uitdrukking wordt wel gebruikt als een nummer of aantal onbekend is, zoals in: 'Elfendertig redenen om dit koncert niet te missen'.

Françoise Vanhecke en Moniek Darge brengen ook een 1+1 avant-première van enkele stukken die zij in New York zullen presenteren. Françoise Vanhecke behaalde tenandere de New York Women Composers Grant in 2003. Ook de kreatie van de opdracht van ISSUE PROJECT ROOM in NY aan Moniek Darge staat op het programma. Deze Indische soundscapekompositie heet Tamil Nadu en is gerealiseerd met de steun vd. Vlaamse Gemeenschap.

De rest van ons team brainstormt zich inmiddels te pletter om het programma te spekken, en dat team bestaat nog steeds uit de ELF vaste waarden Moniek Darge, Kristof Lauwers, Helen White, Sebastian Bradt, Dominica Eyckmans, Xavier Verhelst, Peter Van Lancker, Barbara Buchowiec, Françoise Vanhecke & Floesj olv. Godfried-Willem Raes.

• Mary Finsterer: Catch
• Tristan Murail: Le fou à pattes bleues
• Philippe Hersant: Cinq miniatures Michael Whiticker: Min-amé
• Tristan Murail: Comme un oeil suspendu et poli par le songe
• Philippe Leroux: Ppp
• Jonathan Harvey: The riot

De term 'Mangalam' komt uit het Sanskriet en heeft meedere betekenissen. Vooreerst is het de plaatsnaam van een dorpje, gesitueerd in het zuidoosten van Indië. Gaandeweg heeft de lokale muziektraditie de naam ook aan een welbepaald genre geschonken. Met een Mangalam doelde men op een stuk dat aan het eind van een koncert wordt gespeeld om het publiek te danken voor hun aandacht en hen een behouden thuiskomst te wensen.

Trio Mangalam! (www.mangalamtrio.be) is ontstaan in de zomer van 2009 in het kader van een twee jaar durende ‘postmaster hedendaagse kamermuziek’ aan het konservatorium van Gent. Een opleiding die door de jury overigens bekroond werd met grootste onderscheiding. In Mangalam! worden muzikanten uit verschillende milieus verenigd. Allen genoten een klassieke opleiding aan een Vlaams konservatorium en zijn nu aktief in verschillende muzikale takken; jazz, klassiek en pedagogie. De musici hebben een gemeenschappelijke interesse voor het hedendaags klassiek repertoire, meerbepaald op het timbralistisch- spektrale segment daarvan (Goeyvaerts, Harvey, Donatoni, Murail, De Leeuw, ...) Op deze voorstelling is Trio Mangalam! Samengesteld uit een fluit, (bas)klarinet en piano.

Fluitiste Anne Davids (voormalig laureaat van de wedstrijd 'De Link-Tilburg 2011') behaalde de term 'Meester in de Muziek' aan het konservatorium van Brussel, waar ze bij onder meer F. Hendrickx les volgde (hedendaags klassiek en improvisatie). Tevens behaalde ze aan het Institut de musique et de pédagogie in Namen haar pedagogisch diploma. Nadien volgde ze nog vervolmakingskursussen/masterclasses traverso bij Patrick Beukels, Wil Offermans, Jean-Marie Rens en Pierre-Yves Artaud. Davids is lid van het fluitensemble A Travers en het blaaskwintet Schabarum, en als lerares fluit is ze verbonden aan de muziekakademie van Sankt Vith alsook aan de zomerkursus Musica Viva en de Fédération Musicale de Liège.

Sedert haar 9de volgt pianiste Charlotte Otte les aan de akademie van Bastogne. In 2004 vervoegt ze het Antwerps konservato-rium om te studeren bij Pascal Sigrist en pianoforte bij Bart van Oort. Nadien zet ze de overstap naar het konservatorium van Brussel om de master degree te verwerven bij Jan Michiels. Bij Inge Spinette legt ze zich gedurende enige jaren toe op liedbegeleiding en in 2009 wint ze de piano-wedstrijd Hennes-de Wever. Sedert een jaar of vier doceert ze piano in verschillende muziek-scholen (Rouvroy, Waver en Sint-Agatha-Berchem).

Klarinettist Tomonori Takeda is in Japan geboren. Na vier jaar opleiding aan de Tokyo National university of Fine Arts and Music bij Yuji Murai en Yoshinobu Kamei, vervolgde hij zijn studies aan het Conservatoire d'Aubervilliers-LaCourneuve bij Alain Damiens en Vincent Jacquemain, en later aan het Conservatoire Royal de Liège bij Benjamin Dieltjens. In 2010 neemt hij deel aan de Summer Academy in Innsbruck met het Ensemble Modern en aan de Lucerne Festival Academy in 2011.

Tot slot geven we u nog een -bijzonder bondige- samenvatting mee van de stukken die op deze voorstelling gespeeld worden:

Mary Finsterer's Catch (1992) is oorspronkelijk geschreven voor klarinet, saxofoon en piano. Het is een 'caccia' in de letterlijke zin van het woord, een intense achtervolging tussen de leden van het trio.

Tristian Murail zegt over zijn Le fou à pattes bleues: 'Op de Galapagos-eilanden leven de 'fous à pattes bleues' in groep. Kenmerkend voor deze vogels zijn hun azuurblauwe poten, maar het beestje heeft nog enkele andere bijzonderheden … ' Comme un oeil suspendu et poli par le songe ademt dan weer onmiskenbaar de invloed van zijn leraar Olivier Messiaen uit. Het stuk werd geschreven als proefwerk voor het toegangsexamen aan het Parijse konservatorium. Hierin horen we reeds de klokachtige, resonerende snaarharmonischen, een vroege vingerafdruk die het oeuvre van de latere Murail zal typeren.

De Cinq miniatures van Philippe Hersant mengen dan weer verschillende timbres van een virtuoos solerende altfluit met de klarinet en piano als opponenten.

Michael Whiticker (Townsville, North Queensland) is een freelance komponist, muziektechnoloog, improvisator en organisator van kultuurevenementen. Min-ame, zijn trio voor fluit, basklarinet en piano, was een opdracht van Het Trio uit 1988.

Jonathan Harvey zegt tot slot in eigen woorden: "The Riot is a work of colour and high jinx (enchantment). Influences were drawn from jazz, swing music and boogie-woogie. This piece for flute, bass clarinet and piano seems to take 'the dance' as its basic raison d'être. From the title, one might expect some chaotic din to be the principle mode of expression, but in fact it's a much more controlled gathering of thematic characters."